Kompleksy i niska samoocena

Co to są kompleksy?
Kompleksy są wytworem naszej psychiki. To przez nie często czujemy się beznadziejni, niepotrzebni, brzydcy i pozbawieni jakichkolwiek pozytywnych wartości. Najczęściej dotyczą one naszej urody i wyglądu fizycznego. Niech za przykład służy fakt, że ponad 70 proc. kobiet jest niezadowolona z kształtu swoich piersi. Kompleksy jednak okazują się dotykać nie tylko wyglądu fizycznego. Ich źródłem mogą być również nasza pozycja społeczna i stan portfela.

 Skąd się biorą kompleksy?
Kompleksy jednak najczęściej powstają na trzy sposoby. Po pierwsze: już w wieku nastoletnim. Jeśli nasi rodzice byli z nas często niezadowoleni lub wymagali od nas wyników w nauce czy sporcie, których po prostu nie mogliśmy osiągnąć. Także nagminne porównywanie nas w stosunku do innych, mogło negatywnie wpłynąć na nasze poczucie pewności siebie.
Po drugie: ciągłe porównywanie samych siebie do innych. Jako jednostki ludzkie posiadamy bowiem wysoko rozwinięty zmysł obserwacji. Obserwujemy wszystko i wszystkich dookoła. Stąd też spostrzegamy sukcesy innych ludzi, a nie zawsze zauważamy swoje.
 Po trzecie: Kolorowe gazety. One  również nie zawsze nam pomagają. To w nich przede wszystkim możemy dostrzec szczupłe piękności, szczęśliwych posiadaczy drogich i szybkich aut. Tam mówią nam jak upodobnić się do „ideału człowieka”, czyli osoby szczupłej, dostatniej i o względnie wysokiej pozycji społecznej. A przecież nie wszyscy możemy, czy nawet chcemy, to osiągnąć! Ulegamy presji mediów, które narzucają nam nierealistyczny wzór kobiety. Skutki są dramatyczne. Nieszczęśliwe, wciąż odchudzające się kobiety, ćwiczące ponad swoje siły, skupione na wadze i wyglądzie fizycznym. Ten ostatni sposób dotyczy głownie młodzieży, która nieustannie dokonuje porównań siebie z wzorcami, np. wyidealizowanych osób z show biznesu, które tak naprawdę NIE  ISTNIEJĄ!
Kompleksy mogą rozwijać się niepostrzeżenie. Czasem wystarczy jedna niepochlebna uwaga ze strony osoby, na której nam zależy, a zaczynamy nadmiernie koncentrować się na sobie. Zauważony przez kogoś mankament urasta do rozmiarów potwora, który zaczyna przeszkadzać nam w codziennym funkcjonowaniu i w kontaktach z ludźmi. Im większa wrażliwość, niepewność siebie, tym bardziej skłonni jesteśmy do "produkowania" kompleksów. Nieustannie doszukiwanie się w swoim ciele niedoskonałości, liczne kompleksy i brak wiary w siebie to czynniki prowadzące do niskiej samooceny. Im więcej "wyprodukujemy" sobie kompleksów, tym nasza samoocena jest niższa. A ta z kolei może się stać poważnym problemem

Niska samoocena

Jedną z największych przeszkód w realizowaniu swoich marzeń i rozwoju osobistym jest niska samoocena. Problem ten pojawia się, gdy chcemy podjąć jakieś konkretne działanie. Wielu ludzi na całym świecie każdego dnia boryka się z zaniżoną samooceną. Tworzą w umyśle spaczony obraz samego siebie, niczym w krzywym zwierciadle widzą swoje najmniejsze nawet wady, powiększone do groteskowych rozmiarów. To skutecznie odbiera wiarę w siebie i kształtuje negatywne myślenie, oparte w głównej mierze na strachu.

Samoocena stanowi istotny składnik świadomości samego siebie, gdyż bez samooceny niemożliwe byłoby ani określenie własnej istoty, ani też wyodrębnienie siebie ze środowiska. Samoocena odgrywa bardzo ważną rolę nie tylko w poznawaniu samego siebie, ale także i w kierowaniu swoim zachowaniem, stosunkach interpersonalnych oraz w realizacji planów i dążeń życiowych.

Niska samoocena i nadmierny samokrytycyzm dość często występują wśród dojrzewającej młodzieży. Na ogół jest to stan przejściowy. W przeważającej części wypadków, w trakcie procesu dojrzewania emocjonalnego, niska samoocena i skłonność do nadmiernego krytykowania własnej osoby zanika. Jednak zdarzają się osoby, które nie potrafią sobie z tym poradzić a problem niskiej samooceny rzutuje negatywnie na ich dalsze życie.
Zgodnie z definicją, samoocena to ocena własnej wartości. Gdy jest nieadekwatnie niska, niezależnie od obiektywnie osiąganych sukcesów, a człowiek sobie z nią nie radzi, może doprowadzić do  zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, lęk, alkoholizm. Jak manifestuje się niska samoocena? Czym się objawia?  Jakie są jej przyczyny? Jaki ma wpływ na życie? Jakie mogą być jej konsekwencje? Jak pozbyć się kompleksów? Jak podnieść poczucie własnej wartości i uwierzyć we własne możliwości?

Do najpopularniejszych cech niskiej samooceny zaliczane są:
nadmierna samokrytyka,
nadmierne wymagania wobec siebie (często nierealistyczne),
uzależnienie własnej samooceny od oceny innych,
nieumiejętność określania swoich potrzeb,
brak poczucia bezpieczeństwa i akceptacji, pewności siebie
trudność w podejmowaniu decyzji,
trudności z nawiązywaniem kontaktów i tworzeniem związków,
ciągłe opiekowanie się innymi, a zaniedbywanie siebie, nieufność
poczucie bezradności, wstydu, bezwartościowości
nieustanny pesymizm
zamartwianie się o przyszłość
niezdolność do radzenia sobie z krytyką i podejmowania decyzji
przygnębienie
doszukiwanie się na siłę wad i cech, jakie należałoby poprawić

Objawy niskiej samooceny:
Zawstydzenie – pochylona głowa; brak wiary w siebie
Wysoki autokrytycyzm – traktowanie zbyt wielu rzeczy jako porażki i uzasadnianie ich własną niekompetencją; porównywanie się z innymi; ciągłe niezadowolenie z siebie; przekonanie, że jest się gorszym od innych.
Nadwrażliwość na krytykę – łatwo prowadząca do poczucia, że jest się atakowanym
Chroniczne niezdecydowanie – spowodowane przede wszystkim strachem przed popełnieniem błędu
Nadmierna skłonność do pomocy – brak umiejętności mówienia „nie”, ze strachu przed urażeniem proszącego
Perfekcjonizm – rozumiana, jako dążenie do absolutnej bezbłędności
Neurotyczne poczucie winy – ciągłe potępianie się, nawet bez uzasadnienia i brak pełnego wybaczenia
Nieuzasadniona wrogość – tendencja do wybuchania gniewem nawet bez poważnej przyczyny

Przyczyny niskiej samooceny: 

Kształtowanie obrazu samego siebie to bardzo złożony proces, u którego podstaw tkwi wiele różnych czynników, m.in.  kultura społeczeństwa, w którym żyjemy; opinie i oceny, jakie jednostka o sobie słyszy; odnoszone sukcesy i doznawane niepowodzenia; porównywanie siebie z innymi. Niska samoocena może mieć kilka przyczyn. Zaliczyć do nich możemy między innymi:

·         negatywne doświadczenia z przeszłości, kiedy to nasz wygląd lub zachowanie, zostało nadmiernie skrytykowane;

·         doświadczenia przemocy fizycznej lub psychicznej ze strony rodziny, środowiska lub rówieśników; 

·         posiadanie nadmiernie ambitnych rodziców, którzy zbyt wiele wymagają od własnych dzieci, lub takich, którzy swoimi wymaganiami rekompensują swoje porażki życiowe lub własne, niespełnione ambicje.

·         sposób, w jaki byliśmy traktowani w dzieciństwie przez rodzinę i przyjaciół.

·         wykorzystywanie seksualne w dzieciństwie

·         presja otoczenia.

·         życiowe porażki: utrata pracy, wypalenie zawodowe czy zakończenie związku. Takie wydarzenia mogą odebrać wiarę we własne siły.

5. Skutki niskiej samooceny:
Niska samoocena niesie za sobą groźne skutki:

!         Niska samoocena jest czymś destrukcyjnym, mającym wpływ na całe życie. Może je nam całkowicie zniszczyć

!         Oddziałuje na myślenie i światopogląd

!         Sprawia, że człowiek osiąga znacznie mniej niż mógłby, gdyby uwierzył w swoją siłę.

!         Potrafi zniekształcić związki i relacje międzyludzkie

!         Zwiększa agresję

!         Może powodować depresje

!         Może powodować zaburzenia odżywiania takie, jak anoreksja czy bulimia. Napady głodu rekompensują bowiem wewnętrzny ból i pustkę z życiu, zaś głodzenie się jest swego rodzaju karą za bycie niedoskonałym.

!         wstyd spowodowany brakiem konkretnych zdolności powoduje zamknięcie się w sobie i w efekcie izolację od społeczeństwa.

!         W skrajnych przypadkach pojawiają się także myśli samobójcze i skłonność do samookaleczeń.

!         Niska samoocena obniża jakość życia

Filmy z tymi motywami: "Sala samobójców", "Przerwana lekcja muzyki"